Nedir bu kişisel liderlik çerçevesi derseniz, kısaca kendine doğmak ve ışığını etrafa yaymak derim. Elbette ayrıntılara gireceğiz ama işin özü bu aslında. Kendini bulamayan biri başkalarına kendini bulması için yardım edemez; liderlik yapamaz. Z kuşağı bunun farkında; onlar iş dünyasını sadece yapılacak işler ve görevler olarak görmüyor. Onlar için iş dünyası yaşamak istedikleri hayatı yaşayabilmelerine destek olan bir araç sadece. Ancak bu işlerini ciddiye almadıkları anlamına gelmiyor. Onlar için işleri bir araç olsa da kişisel hayatlarını zenginleştirmeli; kendilerini işleriyle tanımlamasalar bile kendilerini gerçekleştirmelerine destek olmalı. Bunu yapabilmek de becerikli liderlere düşecek. Fakat liderler kendilerini gerçekleştiremezlerse geleceğin işgücünü nasıl destekleyecekler?
Kişisel Liderlik Nedir?
Liderlik, birçok insanın hayalini kurduğu, toplumun ve iş dünyasının önemli bir parçasıdır. Ancak, liderlik öncelikle bireysel düzeyde başlar ve kişisel liderlik, bir bireyin kendi iç dünyasında lider olma yolculuğudur. Kişisel liderlik, diğerlerine liderlik etmeden önce kendi potansiyelini keşfetmek, geliştirmek ve yönetmektir. Kendini yönetme, kendine güvenme, etkili iletişim kurma ve motive etme becerilerinin tümü, kişisel liderliğin temel taşlarıdır.
Kişisel liderlik, 1983’te Charles C. Manz tarafından ortaya atılan bir liderlik modelidir. Bu modelin temelleri insanların kaderlerini ve hayatlarının ilerleyişini kendi ellerine almalarını; başarılı olabilmek için gerekli motivasyonu kendi gelişimleri için kendi içlerinde bulmaları anlamına gelir.
Kişisel Liderliğin Kilit Özellikleri
Kişisel liderlik herkesin kendi içerisinde çıkabileceği bir yolculuk. Bu yolculukta geleceğin liderlerine destek olacak birkaç önemli özellik var. Bu özelliklere sahip olmak ve geliştirmek yolculuğun ilk adımı olacak. Hangi özelliklere sahip olmanız gerektiğini birlikte inceleyelim.
Öz Farkındalık
Öz farkındalık sadece kişisel liderlik için değil; hayatımızın her alanında başarıya ulaşmak için sahip olmamız gereken bir yetkinliktir. Bireylerin kendi duygu ve düşüncelerini anlamaları; motivasyon kaynaklarının farkında olmaları öz farkındalık sahibi oldukları anlamına geliyor. Öz farkındalık konusunu organizasyonlarda yaptığımız SWOT analizi gibi düşünebilirsiniz. Kişilerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarmaları; hayatlarını istedikleri yönde yürütebilmeleri için sahip oldukları fırsatları anlayarak onlara engel olan noktaları; yani bu yolda onlara engel olacak tehditleri anlamalarıdır. Ne konuda iyi olduğunuzu ve hangi noktaların sizin için gelişim alanı olduğunu belirlediğinizde kendinizi gerçekleştirme yolunda önemli yol almış olacaksınız.
Kendi SWOT analizinizi yapmanız kendinizi eleştirel bir şekilde değerlendirebilmenizi ve kendinizi geliştirebilmenizi sağlar. Aynı zamanda, duygusal zekâ ve empati becerilerinizi geliştirmenize de yardımcı olur.
Öz farkındalık, liderin karar alma süreçlerini de etkiler. Kendini iyi tanıyan bir lider, daha doğru ve bilinçli kararlar alabilir. Ayrıca, zorlu durumlarla karşılaşıldığında duygusal tepkilerini daha iyi kontrol edebilir ve soğukkanlılıkla çözümler üretebilir.
Kişisel liderlikte öz farkındalığın bir diğer önemli yönü, güvenilirlik ve samimiyettir. Bir lider, kendini olduğu gibi kabul ettiğinde ve başkalarına açık ve dürüst bir şekilde yaklaştığında, çevresindekiler tarafından daha güvenilir ve inandırıcı bulunur.
Kendi Kendini Motive Etme
Kişisel liderlik, liderlerin kendi potansiyellerini fark etmeleri, geliştirmeleri ve başkalarına ilham vermeleri sürecidir. Bu süreçte, bir liderin kendini motive etmesi, kişisel liderliğin temel taşlarından biridir. Kendi kendini motive etmek, liderin zorluklarla başa çıkmasını, hedeflere ulaşmasını ve ekibini ileriye taşımasını sağlar.
Kendi kendini motive etmenin ilk adımı, liderin içsel motivasyonunun kaynağını anlamaktır. İçsel motivasyon, kişinin içsel değerleri, tutkuları ve hedefleriyle uyumlu olan bir hedefe yönelme arzusudur. Bu nedenle, liderin kendisine “Neden bu işi yapıyorum?” sorusunu sorması önemlidir. Kendisine anlamlı bir neden ve amaç belirlemek, liderin sürekli olarak motivasyonunu korumasına yardımcı olur.
Kendi kendini motive etme, liderin olumlu bir zihin durumu geliştirmesiyle de ilgilidir. Pozitif bir düşünce tarzı, liderin zorluklarla karşılaştığında bile olumlu bir bakış açısı geliştirmesine yardımcı olur. Olumsuzluklara odaklanmak yerine, lider başarılarına ve çözümlere odaklanarak daha olumlu bir tutum sergiler.
Aynı zamanda, liderin kendi kendine belirlediği hedefler ve başarıları kutlama alışkanlığı da motive edici bir etkendir. Lider, hedeflerine ulaştıkça kendini ödüllendirebilir veya başarıları hakkında olumlu bir şekilde düşünerek kendi kendini motive edebilir. Bu, liderin süreç boyunca daha fazla motivasyon ve enerji sağlar.
Kendi kendini motive etme, liderin sürekli öğrenme ve gelişme arzusunu da içerir. Lider, yeni bilgiler edinmeyi ve becerilerini geliştirmeyi hedefleyerek kişisel ve profesyonel olarak büyümeyi sürdürmelidir. Yeni bilgiler edinmek ve kendini geliştirmek, liderin ilhamını canlı tutar.
Destekleyici bir çevre ve güçlü ilişkiler de liderin kendi kendini motive etmesine katkı sağlar. Lider, etkileyici ve destekleyici insanlarla çevrili olduğunda, başarılarına daha fazla inanır ve motive olur. İyi ilişkiler kurmak, liderin zor zamanlarda destek ve güven sağlar.
Kendine Hedefler Koymak
Kendine hedefler koyma, kendi kendini motive etme özelliğiyle birlikte liderin gelecekte neyi başarmak istediğini net bir şekilde tanımlamasını sağlar. Hedefler, liderin vizyonunu ve amaçlarını belirlemesine yardımcı olur. Vizyon, liderin neden bu yolda ilerlemek istediğini anlaması ve süreç boyunca kendini motive etmesi için önemlidir.
Hedeflerin belirlenmesi, liderin odaklanmasını sağlar. Lider, hedeflerine ulaşmak için gereken adımları belirleyerek daha etkili bir şekilde çalışır. Odaklanma, liderin zamanını ve enerjisini verimli bir şekilde yönetmesine yardımcı olur.
Kendine hedefler koymak, liderin özgüvenini artırır. Hedeflerine doğru ilerlerken başarılarına inanır ve bu inanç liderin daha iyi performans göstermesini sağlar. Özgüven, liderin zorluklarla başa çıkmasına ve engelleri aşmasına yardımcı olur.
Hedefler, liderin motive olmasına yardımcı olur. Belirlenen hedeflere ulaşma arzusu, lideri sürekli olarak çalışmaya ve ilerlemeye teşvik eder. Hedefler, lider için güçlü bir motivasyon kaynağıdır ve başarılarının elde edilmesine yönelik bir rehber sağlar.
Kendine hedefler koymak, liderin ilerlemesini ve büyümesini sağlar. Hedefler, liderin sürekli olarak gelişmesini teşvik eder ve daha iyi bir lider olma yolunda adımlar atmasına yardımcı olur. Her hedefe ulaşmak, liderin kişisel ve profesyonel gelişimine katkıda bulunur.
Hedefler, liderin ilham verici bir vizyon yaratmasına yardımcı olur. Lider, belirlediği hedeflerle ekibine ilham verir ve onları ortak bir amacın etrafında birleştirir. Hedefler, liderin etkileyici bir liderlik örneği olmasını sağlar.
Yapıcı Düşünce Kalıpları
Yapıcı düşünce kalıpları, kişisel liderliğin kritik bir bileşenidir. Yapıcı düşünce kalıpları, olumlu ve çözüm odaklı düşünme tarzlarını ifade eder ve liderlerin kendilerini ve çevrelerini daha olumlu bir perspektifle görmelerini sağlar.
Yapıcı düşünce kalıpları, liderlerin zorluklar ve engellerle karşılaştıklarında daha etkili bir şekilde başa çıkmalarına yardımcı olur. Olumsuz düşünce kalıpları, liderleri çözümsüz bir durumla karşı karşıya olduğuna inandırabilir ve motivasyonlarını düşürebilir. Ancak yapıcı düşünce kalıplarıyla liderler, zorlukları aşabileceklerine ve çözümler üretebileceklerine inanır. Bu da liderlerin daha etkili ve yaratıcı bir şekilde sorunları çözmelerini sağlar.
Yapıcı düşünce kalıpları, liderlerin güçlü ve zayıf yönlerini daha objektif bir şekilde değerlendirmelerine yardımcı olur. Olumsuz düşünce kalıpları, liderleri güçlü yönlerine odaklamaktan alıkoyabilir veya zayıf yönlerini abartabilir. Ancak yapıcı düşünce kalıpları, liderleri kendilerini daha dengeli bir şekilde değerlendirmeye ve zayıf yönlerini geliştirmeye motive eder.
Aynı zamanda, yapıcı düşünce kalıpları, liderlerin kendilerine ve başkalarına güvenlerini artırır. Olumsuz düşünce kalıpları, liderlerin başarısızlık korkularını körükleyebilir ve risk almaktan kaçınmalarına sebep olabilir. Yapıcı düşünce kalıpları ise liderleri kendilerine güvenmeye ve yeni fırsatlara cesurca adım atmaya teşvik eder.
Yapıcı düşünce kalıpları, liderlerin iletişim ve ilişki kurma becerilerini de güçlendirir. Olumsuz düşünce kalıpları, liderleri diğer insanlarla olumsuz bir şekilde etkileşime girmeye yönlendirebilir. Ancak yapıcı düşünce kalıpları, liderleri empatik ve anlayışlı bir şekilde iletişim kurmaya ve ilişkileri güçlendirmeye teşvik eder.
Bugünün iş dünyasında birlikte çalışan kuşaklar göz önüne alındığında kişisel liderlik çok daha fazla önem kazanıyor. Çünkü farklı kuşaklar farklı şekillerde motive oluyor ve iş yaşamına bakışları neredeyse taban tabana ters. Biz X kuşağı olarak iş etiğiyle övünen, kendini işiyle tanılayan ve yaptığımız işi kişiliğimizin önemli bir parçası olarak gören bir nesiliz. Bizden sonraki Y kuşağı çoğu anlamda bizimle benzer anlayışlara sahip olsa da Z kuşağı hepimizden çok farklı. Bizleri motive eden uygulamalar genç iş arkadaşlarımızı motive etmiyor. Bu yüzden geleceğin liderleri tüm çalışanlarını olabilecekleri en iyi versiyonları haline gelmek için yüreklendirebilmeli; yönetici değil lider olarak yolu göstermeli. Ne yapacaklarını söylemeden örnek olmalı; çalışanlarında görmek istedikleri motivasyon ve kararlılığı kendi bünyelerinde toplamalılar. Lider olmanın temelinde yatan kişisel liderliği bir proje olarak değil; ancak bir yaşam biçimi olarak hayatlarına taşıyabilenler, geleceğin başarılı liderleri olacak. Kendileriyle birlikte hem çalışanlarını hem de organizasyonlarını başarıdan başarıya götürecek.
Kaynaklar
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/10-common-leadership-styles
https://www.blanchard.com.tr/Uploads/files/EgitimDokumanlari/Kisisel/Kişisel%20Liderlik.pdf
