Bir şirketin sürdürülebilirliği pek çok faktörü içerir; ancak satılan malın maliyeti bu faktörlerin en kritik olanlarından biridir. Maliyet muhasebesi, şirketlerin kârlılık analizlerinde temel bir rol oynar ve bu bağlamda standart ya da fiili maliyetin doğru bir şekilde hesaplanması büyük bir önem taşır. Satış kârının takip edilebilmesi için fiili maliyet hesapları çok önemlidir; çünkü kâr, gelir ve gider arasındaki dengeyi sağlar. Bu bağlamda bir ürünün ortaya çıkarılıp son kullanıcıya ulaştırılmasına kadar geçen süreçte katlanılan tüm maliyetlerin en gerçekçi şekilde analiz edilmesi, doğru fiyatlandırma yapılabilmesini, dolayısıyla işletmenin kârlılığının devamlılığını sağlayacaktır.
ÜRÜN MALİYETLERİNİN BELİRLENMESİ
Ürün maliyetleri bir işletmenin en büyük ve birincil harcamasıdır. Bir ürünün ürün geliştirme ve tasarım aşamasından son kullanıcıya teslim edilmesine kadar geçen süreçte her adımda işletme birtakım maliyetlere katlanır. Bu maliyetlere satılan malın maliyetleri diyebiliriz. Toplamda işgücü maliyetlerinden taşımacılık ve teslimata kadar işletmenin maliyetlerini dikkatli bir şekilde takip etmesi, sürdürülebilir kârlılığı sağlamada en önemli aksiyondur. Gelin bir işletmenin ürün üretiminde katlandığı maliyetlere birlikte göz atalım.
Satılan Malın Maliyeti Analizi
Satılan malın maliyeti, bir işletmenin kârlılığını doğrudan etkileyen temel bir faktördür. Bu maliyet, malzeme maliyetleri, işçilik, enerji, bakım ve diğer üretim süreci unsurlarını içerir. Maliyet muhasebesi, standart ve fiili maliyeti analiz ederek, işletmelere gerçek maliyetleri görmelerini ve gelecekteki kârlarını daha etkili bir şekilde planlamalarını sağlar.
· Malzeme Maliyetleri: Satılan malın maliyet analizi, öncelikle malzeme maliyetlerinin detaylı bir şekilde incelenmesini gerektirir. Bu aşamada, kullanılan hammadde fiyatları, tedarikçi maliyetleri, nakliye ve depolama giderleri gibi unsurlar dikkate alınmalıdır. İşletme, malzeme teminindeki maliyet avantajlarını değerlendirerek maliyetleri optimize etme potansiyelini araştırmalıdır.
· İşçilik Maliyetleri: İşçilik maliyetleri, üretim sürecinde çalışan personelin maaşları, sigorta, eğitim ve diğer ilgili masrafları içerir. İşletmeler, işçilik maliyetlerini optimize etmek ve verimliliği artırmak için sürekli iyileştirme stratejilerini benimsemelidir. Eğitim programları ve iş gücü planlaması, işçilik maliyetlerini etkili bir şekilde yönetmeye yardımcı olabilir.
· Genel Üretim Maliyetleri: Genel üretim maliyetleri, enerji tüketimi, ekipman bakımı, üretim alanı kira maliyetleri gibi genel giderleri içerir. İşletmeler, enerji tasarrufu ve ekipman etkinliği gibi önlemler alarak genel üretim maliyetlerini düşürebilirler. Bu, sürdürülebilirlik hedeflerini desteklerken aynı zamanda maliyetleri azaltmanın bir yoludur.
· Stok Yönetimi: Satılan malın maliyet analizi, stok yönetimini de içerir. İşletmeler, stok devir hızını optimize etmek için stratejik stok seviyelerini belirlemeli ve talep dalgalanmalarını dikkate alarak stok maliyetlerini kontrol altında tutmalıdır. Verimli bir stok yönetimi, işletmelerin nakit akışını artırarak stok maliyetlerini azaltabilir.
· Kalite Maliyetleri: Kalite maliyetleri, hatalı üretim, reddedilen ürünlerin maliyeti, müşteri iadeleri ve garanti masrafları gibi unsurları içerir. İşletmeler, kalite kontrol süreçlerini güçlendirmek ve hataları en aza indirmek için sürekli olarak kalite maliyetlerini analiz etmelidir. Kaliteli üretim, müşteri memnuniyetini artırır ve maliyetleri uzun vadede azaltır.
· Maliyet Muhasebesi ve Teknoloji: Maliyet muhasebesi, işletmelere maliyet unsurlarını izleme ve analiz etme konusunda önemli bir araç sağlar. Modern teknoloji, otomasyon ve veri analitiği, işletmelere maliyet hesaplamalarını daha hızlı ve doğru bir şekilde yapma imkânı tanır. Maliyet muhasebesi yazılımları, işletmelerin maliyet tablolarını daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olabilir.
FİİLİ MALİYETLER
Bir işletmenin fiili maliyetleri, işletme faaliyetleri sırasında gerçekleşen tüm maliyetleri ifade eder ve genellikle muhasebe kayıtlarında belirtilen standart maliyetlerden farklılık gösterir. Fiili maliyetler, işletmenin günlük operasyonları, üretim süreçleri ve diğer faaliyetleri sırasında ortaya çıkan gerçek harcamaları yansıtarak daha gerçekçi mali tabloyu sunar.
Bu fiili maliyetler arasında işçilik maliyetleri, hammadde maliyetleri, enerji tüketimi, makine ve ekipman kullanımı gibi üretimle ilgili giderler yer alır. Ayrıca, genel işletme maliyetleri, pazarlama, satış, araştırma ve geliştirme faaliyetleri gibi işletme genelinde gerçekleşen harcamalar da dikkate alınır.
Fiili maliyet hesaplaması, işletmenin gerçek performansını değerlendirmek için kullanılır ve bütçe tahminlerinden sapmaları ortaya koyabilir. Bu sapmalar, işletmenin mali planlarını güncellemesine ve gelecekteki stratejilerini ayarlamasına yardımcı olacaktır. Aynı zamanda, fiili maliyetler, işletmenin etkinlik düzeyini değerlendirmek ve maliyetlerini optimize etmek için kullanılabilir.
Fiili maliyet analizi, işletmenin bütçe yönetimi, kâr marjları, rekabet avantajları ve sürdürülebilirlik gibi konularda stratejik kararlar almasına olanak tanır. İşletmeler, fiili maliyetlere odaklanarak daha doğru bütçeler oluşturabilir, operasyonel verimliliği artırabilir ve rekabetçi bir avantaj elde edebilir. Bu nedenle, fiili maliyet analizi, işletmelerin finansal başarılarını değerlendirmek ve iyileştirmek için önemli bir araçtır.
DEĞER AKIŞI
Değer Akışı Mevcut Durumu ve Gelecek Durum Analizi
Değer akışı analizi, ürünün üretim sürecindeki adımları aşamalı olarak inceleyen bir metodolojidir. Mevcut durumu analiz ederek, işletmeler değer akışındaki verimsizlikleri belirleyebilir ve bu noktalarda maliyetleri azaltma potansiyelini görebilir. Gelecek durum analizi, süreçteki iyileştirmelerin uygulanmasının ardından beklenen etkileri değerlendirir.
Değer Akışı Nedir?
Değer akışı, bir ürünün veya hizmetin bir iş sürecindeki tüm adımların sıralı bir haritasını sunan bir metodolojidir. Bu harita, bir işletmenin değer üretme sürecini baştan sona görselleştirmesine ve anlamasına olanak tanır. Değer akışı analizi, her bir adımın müşteriye katma değerini ve işletmenin genel performansını değerlendirmek amacıyla kullanılır.
Değer Akışı Analizi Adımları:
· Akış Haritası Oluşturma: İlk adım, mevcut sürecin bir akış haritasını çıkarmaktır. Bu harita, malzeme ve bilgi akışını gösterir; böylece tüm ekip, süreçleri bütünsel bir perspektifle görebilir.
· Mevcut Durum Analizi: Akış haritasının oluşturulmasının ardından, mevcut durum analizi yapılır. Bu aşamada, süreçlerdeki bekleme süreleri, atıklar, yanlışlıklar ve verimsizlikler belirlenir. Bu unsurların tespiti, süreçteki iyileştirme potansiyellerini ortaya çıkarır.
· Değer Eklemeyen Aktivitelerin Belirlenmesi: Değer akışı analizi, süreçteki değer eklemeyen veya müşteri için değer oluşturmayan aktiviteleri tanımlar. Bu, kaynakların israfını en aza indirerek sürecin etkinliğini artırma fırsatları sağlar.
· Gelecek Durumu Planlama: Mevcut durum analizinin ardından, gelecek durumu planlamak amacıyla geliştirilmiş bir değer akışı haritası oluşturulur. Bu harita, verimliliği ve müşteri memnuniyetini artırırken maliyetleri düşürmek için süreçte yapılacak iyileştirmeleri içerir.
Değer Akışı Analizinde Sıklıkla Kullanılan Teknikler:
· Kanban Sistemi: Değer akışı analizinde, iş süreçlerinin daha hızlı ve esnek olması için kanban sistemleri sıklıkla kullanılır. Bu sistem, iş akışını görselleştirir ve iş takibini kolaylaştırır.
· Takt Zamanı ve Devir Hızı: Değer akışı analizi, takt zamanını belirleyerek sürecin ne kadar hızlı çalışması gerektiğini ve ürünlerin ne sıklıkla üretilmesi gerektiğini belirler. Bu, sürecin müşteri taleplerine daha hızlı cevap vermesini sağlar.
· Heijunka (Üretim Düzeltme): Bu yöntem, üretim taleplerini düzenlemeyi amaçlar. Heijunka, talepteki dalgalanmaları düzleştirir ve sürecin daha dengeli ve düzenli olmasını sağlar.
· JIT (Just-In-Time) Üretim: JIT, malzeme ve ürünleri sadece ihtiyaç duyulduğu anda ve miktarda üretmeyi amaçlar. Bu, stok maliyetlerini düşürerek işletmelerin maliyet etkinliğini artırır.
Değer Akışı Mevcut Durumu ve Gelecek Durumu Analizinin Faydaları
Değer akışı analizi yapılması süreçlerdeki israfı ve gereksiz maliyetleri belirler. Böylece boşa harcanan maliyetler süreçten elimine edilerek maliyetin çok daha verimli bir şekilde kullanılması sağlanabilir. Bununla birlikte değer akışı analizi yapıldığında yalnızca maliyet israfı değil; gereksiz adımlarla zaman ve iş gücü israfının da önüne geçilebilir. Böylece süreç yalınlaştırılarak iş süreçleri hızlandırılabilir. Daha hızlı iş süreçleri ve artan verimlilik müşterilere daha hızlı ve kaliteli hizmet sunma kapasitesini artıracaktır. Bu da müşteri memnuniyeti sağlar. Daha verimli kullanılan kaynaklarla müşteriler için daha fazla değer yaratılabilir.
SÜREÇ BAZINDA MALİYET ANALİZİ
Süreç Bazında Maliyet Analizi ve KPI’lar
Süreç bazında maliyet analizi, işletmelerin üretim süreçlerindeki her adımı maliyet açısından değerlendirmelerine olanak tanır. Bu analiz, stok devir hızı, kaynak kullanımı, enerji tasarrufu ve diğer süreç verimliliği göstergelerini içerir. Anahtar Performans Göstergeleri (KPI), süreç performansını ölçmek ve sürekli iyileştirmeler için hedef belirlemek için kritik öneme sahiptir.
Süreç Bazında Maliyet Analizi Nedir?
Süreç bazında maliyet analizi, bir işletmenin belirli bir iş sürecinin tüm maliyet unsurlarını detaylı bir şekilde incelediği bir metodolojidir. Bu analiz, bir sürecin belirli bir faaliyeti yürütme maliyetini değerlendirerek, verimliliği artırma ve maliyetleri kontrol altında tutma hedefleriyle uyumlu stratejiler geliştirmeye odaklanır. Süreç bazında maliyet analizi, genellikle aşağıdaki adımları içerir:
1. Süreç Tanımı ve Belirlenmesi:
Herhangi bir süreç bazında maliyet analizi, öncelikle incelenen sürecin ayrıntılı bir şekilde tanımlanmasını ve belirlenmesini gerektirir. Bu, sürecin başlangıcından sonuna kadar tüm adımların ve etkinliklerin belirlenmesini içerir.
2. Maliyet Unsurlarının Belirlenmesi:
Sürecin belirlenmesinin ardından, maliyet unsurları titizlikle analiz edilir. Bu unsurlar, malzeme, işçilik, enerji, ekipman kullanımı, bakım ve diğer ilgili maliyetleri içerir. Her bir unsura ait maliyetler ayrıntılı bir muhasebe süreciyle belirlenir.
3. İş Aktivitelerinin Değerlendirilmesi:
Süreçte gerçekleşen her bir iş aktivitesi, maliyet ve değerlendirme kriterleri ile analiz edilir. Hangi aktivitelerin daha fazla maliyet oluşturduğu belirlenir ve bu noktalarda verimlilik artırıcı önlemler planlanır.
4. Verimlilik İyileştirmeleri ve Maliyet Düşürme Stratejileri:
Belirlenen maliyet unsurları ve iş aktiviteleri üzerinde yapılan analizler, süreçteki verimsizlikleri ve fazla maliyetleri belirler. Bu noktada, süreçteki iyileştirme potansiyelleri tespit edilir ve maliyet düşürme stratejileri geliştirilir.
Süreç Performansı Değerlendirilirken Kullanılabilecek KPI’lar
· Stok Devir Hızı: İşletmelerin süreçlerindeki stok devir hızı, stokların ne kadar sürede tüketildiğini gösterir. Hızlı stok devri, işletmenin likiditesini artırarak stok maliyetlerini düşürecektir.
· Kaynak Kullanım Verimliliği: İşletmeler, süreçlerinde kullanılan kaynakları (malzeme, iş gücü, enerji) ne kadar verimli kullandıklarını belirlemek için KPI’ları kullanabilirler. Kaynak kullanım verimliliği, iş süreçlerindeki maliyetleri optimize etmeye yardımcı olur.
· Süreç Döngü Zamanı: Süreç döngü zamanı, bir sürecin başlangıcından sonuna kadar geçen süreyi ölçer. Daha hızlı döngü süreleri, müşteri memnuniyetini artırır ve işletmenin rekabet avantajını güçlendirir.
· Hata Oranları: Süreçteki hata oranları, işletmelere süreçlerindeki kaliteyi değerlendirme olanağı tanır. Düşük hata oranları, müşteri memnuniyetini artırır ve geri çağırma maliyetlerini azaltır.
· Maliyet/fayda Oranları: İşletmeler, her bir süreç faaliyetine ait maliyet/fayda oranlarını belirleyerek, hangi aktivitelerin daha fazla değer sağladığını ve hangilerinin maliyet etkin olmadığını değerlendirebilirler.
· Süreç Maliyeti KPI’ları: Toplam süreç maliyeti, bir iş sürecinin toplam maliyetini belirlemek için kullanılan önemli bir KPI’dir. Bu, maliyet analizi ile sürekli olarak izlenir ve iyileştirme stratejileri oluşturulur.
Süreç bazında maliyet analizi ve KPI’lar, işletmelerin süreçlerini etkin bir şekilde yönetmelerine ve sürdürülebilir bir rekabet avantajı elde etmelerine olanak tanıyan önemli araçlardır. Teknik bilgi ve analitik yeteneklerle desteklendiklerinde, işletmeler daha etkili, verimli ve kârlı bir iş yapma kapasitesine sahip olabilirler.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ve MALİYET YÖNETİMİ
Sürdürülebilirlik ve Maliyet Yönetimi
Sürdürülebilirlik, günümüz iş dünyasında önemli bir odak noktası haline gelmiştir. İşletmeler, enerji tasarrufu, kaynak kullanımı ve diğer çevresel faktörler üzerinden sürdürülebilir fiili maliyet stratejileri geliştirmek için çaba harcamaktadır. Bu hem çevresel sorumluluğu yerine getirmek hem de uzun vadede maliyetleri düşürmek için kritiktir. Bu iki önemli unsurun stratejik bir birleşimi, işletmelerin uzun vadeli başarılarını şekillendirecektir.
Sürdürülebilirlik ve İşletme Maliyetleri
· Enerji Verimliliği ve Kaynak Kullanımı: Sürdürülebilir işletmeler, enerji verimliliği konusunda önemli adımlar atmaktadır. Enerji tasarrufu, işletmelerin maliyetlerini düşürebilir ve aynı zamanda çevresel etkileri azaltarak sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunabilir.
· Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm: Atık yönetimi, işletmelerin sürdürülebilirlik çabalarını desteklerken aynı zamanda maliyetleri de azaltabilir. Atıkların azaltılması ve geri dönüşüm programları, işletmelerin çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur.
· Yeşil Tedarik Zinciri: Tedarik zincirinde sürdürülebilirlik ilkesine dayalı uygulamalar, işletmelerin maliyet etkinliğini artırabilir. Yeşil tedarik zinciri stratejileri, malzeme temini ve lojistik maliyetlerini optimize etmeye yönelik çözümler sunar.
Maliyet Yönetimi Stratejileri
· Süreç Verimliliği ve Maliyet Analizi: İşletmeler, süreçlerinde verimliliği artırarak maliyetleri düşürebilirler. Süreç verimliliği, iş akışını optimize etmek ve kaynakları daha etkili kullanmak için maliyet analizi ile desteklenmelidir.
· Stok Yönetimi ve Just-In-Time (JIT) Üretim: Stok maliyetleri, işletmelerin maliyet tablosunda önemli bir yer tutar. JIT üretim stratejileri, stokları minimize ederek depolama ve taşıma maliyetlerini azaltacaktır.
· Teknolojik İnovasyon ve Otomasyon: Teknolojik inovasyon ve otomasyon, iş süreçlerini daha verimli hale getirir ve aynı zamanda iş gücü maliyetlerini düşürerek maliyet etkinliği sağlar.
Sürdürülebilir Maliyet Yönetimi Stratejileri
· Doğa Dostu İnovasyonlar: İnovasyonlar, hem sürdürülebilirlik hem de maliyet yönetimi açısından etkili olabilir. Doğa dostu malzemelerin ve süreçlerin kullanımı hem çevresel etkileri azaltır hem de gelecekteki maliyetleri düşürür.
· Uzun Vadeli Yatırımlar: Sürdürülebilirlik odaklı yatırımlar, uzun vadede maliyet avantajları sağlayabilir. Örneğin, enerji verimli ekipmanların ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, işletmelere uzun vadede enerji maliyetlerinde tasarruf sağlayacaktır.
· Paydaş İş Birliği: Sürdürülebilirlik çabaları, işletmelerin müşterileri, tedarikçileri ve diğer paydaşlarıyla iş birliği yapmalarını gerektirir. Bu iş birliği hem sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak hem de maliyet etkinliğini artırmak için önemlidir.
Sürdürülebilir ve Maliyet Yönetimi Entegrasyonu
Sürdürülebilirlik ve maliyet yönetimi entegrasyonu, işletmelerin çevresel ve sosyal etkilerini en aza indirirken aynı zamanda finansal hedeflere ulaşmalarını sağlamak üzere bu iki önemli stratejiyi birleştirmeyi ifade eder. Bu entegrasyon, işletmelerin sürdürülebilirlikle ilgili hedeflerini belirlerken maliyet etkinliğini göz önünde bulundurmalarını ve maliyet yönetimini sürdürülebilirlik ilkeleriyle uyumlu hale getirmelerini içerir.
Sürdürülebilirlik ve maliyet yönetimi entegrasyonu, öncelikle işletmenin faaliyetlerini çevresel, sosyal ve ekonomik etkiler açısından analiz etmeyi gerektirir. Bu analiz, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini belirlemenin yanı sıra, iş süreçlerinin maliyet unsurlarını da detaylı bir şekilde inceleme fırsatı sunar. Bu entegrasyon birkaç şekilde gerçekleştirilebilir:
1. Döngüsel Ekonomi Yaklaşımı:
Döngüsel ekonomi, atıkları en aza indirerek ve kaynakları daha etkili kullanarak hem sürdürülebilirlik hem de maliyet avantajları sağlar. Ürünlerin ömür döngüsü boyunca atıkları en aza indirmek, maliyetleri düşürecektir.
2. Sürdürülebilirlik Maliyeti:
Sürdürülebilirlik maliyeti, geleneksel maliyet yönetimi modellerine entegre edilmelidir. İşletmeler, sürdürülebilirlik maliyetlerini hesaplamak ve bu maliyetleri genel maliyet tablosuna dahil etmek için entegre bir yaklaşım benimsemelidir.
3. Risk Yönetimi:
İşletmeler, sürdürülebilirlik ve maliyet yönetimini entegre ederek, gelecekteki çevresel ve sosyal riskleri minimize edebilirler. Bu, işletmelerin uzun vadeli mali başarılarını güvence altına alacaktır.
VERİMLİLİK HEDEFLERİ
Verimlilik Hedefleri ve Takibi
Verimlilik, işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerini sağlar. Süreç verimliliği kriterlerinin belirlenmesi, hedeflerin belirlenmesi ve sürekli takip edilmesi, işletmelerin maliyetleri azaltarak kâr marjlarını artırmalarına yardımcı olur. Bu, müşteri memnuniyetini sağlarken aynı zamanda işletmenin finansal sağlığını güçlendirir.
Verimlilik Hedefleri Belirleme
Verimlilik hedefleri belirleme, bir işletmenin veya organizasyonun faaliyetlerini daha etkili ve verimli hale getirmek amacıyla belirlenen ölçülebilir ve spesifik hedeflerdir. Bu hedefler, iş süreçlerinin optimize edilmesi, kaynakların daha etkili kullanılması ve genel iş performansının artırılması gibi amaçları içerir. Verimlilik hedefleri belirlenirken şu unsurlar göz önüne alınmalıdır:
· SMART Hedefler:
Verimlilik hedefleri belirlenirken SMART prensibine (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) uygun olmalıdır. Hedefler belirli, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve belirli bir zaman dilimine göre tanımlanmalıdır.
· İş Süreçlerinin Analizi:
Verimlilik hedefleri belirlenirken, mevcut iş süreçleri detaylı bir şekilde analiz edilmelidir. Bu analiz, süreçlerdeki verimsizlikleri ve iyileştirme potansiyellerini belirlemeye yardımcı olur.
· Paydaş İletişimi:
Verimlilik hedefleri belirleme sürecinde, paydaşların görüşleri ve geribildirimleri dikkate alınmalıdır. İlgili tarafların katılımı, hedeflerin işletme genelinde kabul görmesine ve desteklenmesine olanak tanır.
· Stratejik Hedeflere Uyum:
Verimlilik hedefleri, işletmenin stratejik hedefleriyle uyumlu olmalıdır. Bu, işletmenin genel vizyonuna ve misyonuna katkıda bulunan öncelikli alanları vurgular.
Verimlilik Hedefleri ve Takibinin Faydaları
1. Maliyet Düşüşü: Verimlilik hedeflerine ulaşmak, iş süreçlerini daha etkili hale getirir ve dolayısıyla maliyetleri düşürür.
2. Rekabet Avantajı: Yüksek verimlilik, işletmeye rekabet avantajı sağlar. Daha hızlı, daha verimli ve daha esnek iş süreçleri, pazarda öne çıkmayı mümkün kılar.
3. Müşteri Memnuniyeti: Verimli iş süreçleri, müşterilere hızlı ve kaliteli hizmet sunma kapasitesini artırır, bu da müşteri memnuniyetini artırır.
4. Çevresel ve Sosyal Sorumluluk: Verimlilik hedefleri, sürdürülebilirlik çabalarına da katkıda bulunabilir. Daha etkili kaynak kullanımı ve çevresel etkilerin azaltılması, işletmelerin çevresel ve sosyal sorumluluklarını yerine getirmesine yardımcı olur.
Sonuçta bir işletmenin ürün maliyetlerini en doğru şekilde hesaplayabilmeleri ve verimliliklerini artırabilmeleri sürdürülebilir kârlılık ve uzun vadede işletmenin varlığını başarıyla sürdürebilmesi için kritik önem taşır. Nasıl bireysel finansımızı yönetirken harcamalarımızı ve gelirlerimizi dengelemeye çalışıyor; boşa harcanan maliyetleri azaltarak kaynaklarımızı daha verimli kullanmaya çalışıyorsak aynı sürecin bir işletme için de geçerli olduğunu unutmamak gerekir. Özellikle gerek müşterilerin gerek global pazarın beklenti ve talepleri değiştikçe kaynakların kullanımı çeşitlendirilerek yeni gelir kaynakları değerlendirilmelidir. Bu sayede işletmeler değişen koşullara uyum sağlayarak ve müşteri beklentilerini karşılayıp kârlılıklarını sürdürülebilir hale getirebilirler.
Kaynaklar
https://www.portiga.net/uretim-maliyeti-hesaplama/
https://bilisim.com.tr/uretimde-deger-analizi-nedir-nasil-yapilir/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Değer_zinciri_analizi
https://www.freshbooks.com/hub/accounting/actual-cost
https://www.upcounsel.com/actual-cost
https://en.wikipedia.org/wiki/Sustainability
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/operational-efficiencies
