Dünya Ekonomik Forumu’nun geleceğin yetkinliklerini, 2025 yılında iş hayatında gerekli olacak yetkinlikler adı altında yayınladı. Buradaki on yetkinlik sırasıyla;
1-Analitik düşünme ve inovasyon
2-Aktif öğrenme ve öğrenme stratejisi
3- Kompleks problem çözme
4-Kritik düşünme ve analiz
5-Yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif alabilme
6-Liderlik ve sosyal etki
7-Teknoloji kullanımı, izleme ve kontrol
8-Teknoloji tasarım ve programlama
9-Dayanıklılık, stres toleransı ve esneklik
10-Muhakeme, problem çözme, fikir üretme
Bu yetkinlikleri dört ana gruba ayırdığımızda ilk sırayı problem çözme almakta.
1-Problem çözme
2- Öz yönetim (kendi kendini yönetme)
3- İnsanlarla çalışmak
4-Teknoloji kullanımı ve gelişim
Dünya Ekonomik Forum’un 2015 yılı listesinde de problem çözme ilk sırada yer almış. Yalın felsefe işletme ve çalışan gelişiminde problem çözmeyi sisteminin merkezine almış.
Yalın felsefeyi problemi görme ve çözme ile özetlemek gerekirse;
1- GEMBA yürüyüşü – problemleri gözlemlemek için iş yapılan alanların ziyareti.Bu yürüyüş esnasında çalışma alnı gözlenir, çalışanlar ile iletişime geçilir, problemler dinlenir ve tanımlanır, problem çözüme süreci başlatılır.
2- Problemleri su yüzüne çıkarmak için sürekli akış – Değer Akışı Mevcut durumu haritalaması ile problemlerin gözlemlenmesi ve gelecek durum değer akışı haritalaması ile problemlerin bertaraf edilmesinin planlanması.
3- Yerinde Kalite- Akış içinde yaşana problemlerin anlık tespiti ve kısa sürede bertaraf edilmesinin takibi.
4- PUKÖ – Derinlemesine gözlem yaparak sürecin içindeki problemleri araştırıp çözüm üretilmesi ve bu döngünün her daim işletilmesi.
5- Tüm süreçlerde çalışan bazına inen hedefler ile onların problem çözme yetkinliğini artırdığınız gibi motivasyonlarını da yüksek tutun
6- Meydan okuyan hedefler ile hem yaratıcılığı tetikleyin hem de problem çözme enerjisini yüksek tutun.
7- Değer zincirindeki partnerlerinizi meydan okuyan hedeflerinize ortak edin ve onlarında gelişimini sağlayın.
Yapmış olduğum okumalar, profesyonel koçluk eğitimi ve otuz yılı aşkın iş hayatıma dayanarak problem çözme yetkinliğimizi nasıl geliştireceğimize dair bir listeyi sizinle paylaşmak isterim.
1- Problem çözme için akıl yürütün. Beyin fırtınası çalışmaları yapın. Bazen kendi kendinize bazen de ekip ile. Bir noktaya değinmeden geçemeyeceğim henüz beyni toplum önyargıları ile biçimlenmemiş çocukların bu konuda size destek olmasına izin verin. Onlarla bir zihin haritası yapın. Size ilk başta anlamsız gibi gelse de cevap verin onun yalın akışına kendinizi bırakın. Fark yaratan çözüm ve önerilere ulaşın.
2- Fazlaya kaçmadan ortak çalışmalar yapın. Akıl danışın. Atalarımızın deyimiyle bir hatta birkaç akıl hocanız olsun. Ama bunda aşırıya kaçmayın. Bu konuda Nasrettin Hocanın güzel bir fıkrası vardır. Oğlu ve kendisi eşeğe binip yolculuğa çıkarlar. Her gören bir akıl verince de ne yapacaklarını şaşırırlar. İkisi birden eşeğe biner kınanırlar. Birisi biner aralarında ikilik yaratmaya çalışıp niye diğeri binmiyor derler. İkisi de eşekten iner ahaliye madara olur. Diyeceğim akıl daneleriniz olsun, güvenilir ve sayıları fazlaya kaçmasın.
3- Size yeni fikirler üretmekte yardımcı olacak gruplara katılın. Şimdi global bir dünyada yaşarken ve gençliğimiz Z kuşağı global birey olmayı seçmişken bizler de ilgi alanımız ile ilgili forumlara sivil toplum örgütlerine katıldığımız gibi yaratıcılığına inandığımız yeni gruplar kurarak problem çözümünde, fikir yaratılmasında onlardan destek alıp ve de en önemlisi destek verebiliriz.
4- Bir ekiple çalışmadan önce konu üzerinde kendi kendinize kalın ve beyninizin özgün fikirler üretmesine izin verin. Bilim adamlarının ve değerli yazarların yaratıcılıklarını tetiklemek için kullandıkları yöntemler var. Bunlardan birisi uykuya dalmadan önceki dönemdeki derin odaklanma yetkinliğimizi kullanmak. Hatta bunu uykularını bölerek uygulayanlarda var. Problem çözeceğiniz konu hakkında okumalar yapın. Fikirler alın. O konu hakkında okumalar yapın. Sonra fikirlerinizi yazın. Fikirleri yazarken mümkün olduğu kendinizi yargılayan yanınızı susturun. Aklınıza gelenleri sorgusuz sualsiz kâğıda akıtın. Bu arada unutmayın elimizin de bir bilgeliği var. Hatta yapabiliyorsanız sol ve sağ elinizi dönüşümlü kullanın.
5- Sağlıklı kalın; düzenli egzersizler yapın ki öz kontrolünüz artsın ve tüm fonksiyonlarınız en iyi seviyesinde çalışsın.
6- Problem çözerken moralinizi yüksek tutun. Kendinize inanın.
7- Yediklerinize dikkat edin. Zenginleştirilmiş Akdeniz diyeti problem çözme yetkinliğinizi destekler.
8- Problemle uyumaktansa, onunla yaşayıp çözmek daha iyi olabilir. Problemi görüp susmak onunla yaşamayı öğrenmek yerine çözmeyi tercih edin. Bugün kabul edilebilir görünün bir problem bir sabah uyandığınızda ağzını kocaman açmış sizi yemek için bekliyor olabilir. Bu konuda güzel bir deyiş bunu destekler; yılanın başını küçükken ezin.
9- Problem çözme ile ilgili hobi edinin; yap-boz, tahta oyunları (dama, dokuz taş…), satranç, briç gibi. Bu analitik zekamızı yaşamımız boyunca iyi tutmamızı sağlar.
Hayat yüzmeye benzer. Her attığınız kulaç bir problemi çözerek ilerlemektir; güzelliğe, gelişime, bilgeliğe.
